Çokuluslu Bolivya Devleti Başkanı Luis Alberto Arce Catacore ve Rosatom’un Kurumsal Gelişim ve Uluslararası Ticaret Birinci Genel Müdür Yardımcısı Kirill Komarov, Nükleer Araştırma Reaktörü Kompleksi’nin temel atma törenine katılarak, Nükleer Teknoloji Araştırmaları ve Kalkınma Merkezi’nin (CNTRD) temel parçasının inşaat çalışmalarını başlattı.
Kirill Komarov ve Luis Arce törenin ardından, merkezin projeyi hayata geçirme programı kapsamında birkaç ay içinde devreye alınacak 1’inci ve 2’inci etap tesisleri olan Preklinik Siklotron Radyofarmasötik Kompleksi’ni (CRPC) ve Çok Amaçlı Gama Işınlama Merkezi’ni (MIC) gezdi.
Nükleer enerji sektöründe bir ilk
Rosatom’un pandemi kısıtlamalarına karşın inşasına son sürat devam ederek hayata geçirilmesini sağladığı CNTRD projesi, nükleer enerji sektöründe bir ilk olma özelliği taşıyor. Deniz seviyesinin 4 bin metre üzerinde yer alacak olan merkez, halihazırda dünyadaki en büyük nükleer tesis niteliğinde. Merkezin inşası Bolivya’da bilim, tıp, tarım ve eğitimin gelişimine büyük katkı sağlayacak olmasının yanı sıra, El Alto ve La Paz kentleri sakinleri için 500’ün üzerinde kalifiye iş imkanı da sağlayacak. CNTRD ayrıca, radyofarmasötiklerin üretimine de katkıda bulunarak onkoloji alanında yılda 5 binden fazla tanı ve tedavinin yürütülmesine imkan verecek.
Merkezde, kalitelerini yükseltmek, raf sürelerini uzatmak ve ihracatı büyük ölçüde artırmak için tarım ürünlerine radyasyon uygulaması da yapılacak. Gıdaların tadını etkilemeyecek olan bu işlem, tüketici için de güvenli olduğundan dünya genelinde en çok talep edilen teknolojilerden biri olma özelliğini taşıyor.
Merkez kapsamında kurulacak olan araştırma reaktörü ve laboratuvarlar da nükleer sanayi alanında ileri araştırmalara ve kalifiye personelin eğitilmesine imkan verecek.
“Eşi görülmemiş araştırmalar yapılacak”
Çokuluslu Bolivya Devleti Başkanı Luis Alberto Arce Catacora törende yaptığı açıklamada, “Merkezin altyapısı sayesinde Bolivyalı ve yabancı bilim adamları, deniz seviyesinin 4 bin metre üzerinde madencilik, su kaynakları, tarım gibi çeşitli endüstriler konusunda bize yardım edecek, eşi görülmemiş nükleer araştırmalar yapabilecek ve aynı zamanda Bolivya halkının yararına da başka pek çok araştırma yapacaklar” dedi.
“Merkezin inşası Rosatom’un önceliklerinden biri”
Rosatom’un Kurumsal Gelişim ve Uluslararası Ticaret Birinci Genel Müdür Yardımcısı Kirill Komarov da “Nükleer Teknoloji Araştırmaları ve Kalkınma Merkezi’nin inşası Rosatom’un önceliklerinden biri. Merkez aynı zamanda Latin Amerika’da böylesine büyük bir öneme sahip olan ilk projemiz. Dolayısıyla başarıyla gerçekleşmesi ve proje için koyulan zaman hedefine ulaşmak için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. Tüm zorluklara rağmen Rusya tarafı anlaşma gereklerine tamamen uymaktadır. Önümüzdeki yıllarda kazandığımız ivmeyi sürdüreceğimizden eminim. Bu bağlamda Bolivyalı ortaklarımızla işbirliğini geliştirmeye can atıyoruz” ifadelerini kullandı.
CNTRD projesinin hayata geçirilmesinden sorumlu şirket olan ve Rosatom’un denizaşırı portföyünü yöneten Rusatom Overseas’in (RAOS JSC) Başkanı Evgeny Pakermanov ise konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Etap 1 testislerinde büyük inşaat çalışmalarını tamamladık, şimdi Preklinik Siklotron Radyofarmasötik Kompleksi (CRPC) ve Çok Amaçlı Gama Işınlama Merkezi’ni (MIC) 2021 yılı sonuna kadar müşteriye devretmeye hazırlanıyoruz. Reaktör kompleksi de dahil merkezin kalan tesislerinin hizmete sokulması için son mühlet 2024 olarak belirlenmiştir. Özellikle Bolivyalı ortaklarımız ve müteahhitlerimize ortak projemiz için sarf ettikleri çabalardan dolayı teşekkür etmek isterim. Bugün 500’ün üzerinde Bolivyalı inşa sahasında çalışmaktadır.”
Projede en yeni nükleer teknolojiler kullanılacak
El Alto’daki Nükleer Teknoloji Araştırmaları ve Kalkınma Merkezi; sağlık, tarım ve diğer pek çok sektörün ihtiyacını karşılamaya yönelik ileri nükleer teknolojilere dayanan yenilikçi bir proje olma özelliğini taşıyor. Merkez, Rusatom Overseas A.Ş. tarafından işletilen JSC GSPI işbirliği ile Bolivya Nükleer Enerji Ajansı ABEN tarafından inşa ediliyor. Etap 1 ve 2 tesislerinin yapımının büyük bir hızla devam ettiği merkezin saha düzenlemesi de yapım aşamasında.
Proje kapsamında bu yıl merkezin iki büyük parçası olan Preklinik Siklotron Radyofarmasötik Kompleksi (CRPC) ve Çok Amaçlı Gama Işınlama Merkezi’nin (MIC) hayata geçirilmesi bekleniyor. Bolivya’daki sağlık sektörü için büyük bir önem taşıyan Preklinik Siklotron Radyofarmasötik Kompleksi, ülkede kanser teşhisi ve tedavisinin yapıldığı kliniklerde kullanılacak geniş yelpazedeki radyofarmasötiklerin üretimi için tasarlandı.
Güvenliklerini ve raf ömrünü uzatmak için tarım ve gıda ürünlerinin işleme tabi tutulmasını sağladığından ikinci tesis MIC de büyük öneme sahip. Çok Amaçlı Gama Işınlama Merkezi MIC’te aynı zamanda çeşitli tıbbi cihazların sterilizasyonu da yapılacak.
