Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 24 Temmuz 2020 tarihinde 86 yıl aradan sonra tekrar ibadethaneye çevrildi.
Camiye çevrilmesi ülke genelinde büyük bir sevinçle kutlanan Ayasofya Camii'nde bu Ramazan da heyecanla bekleniyor.
Geçtiğimiz yıl koronavirüs tedbirleri gerekçesiyle teravih namazlarının eda edilememesi, Ayasofya Camii'nde de uygulanmıştı.
88 YIL SONRA İLK TERAVİH
Ancak bu yıl Ayasofya Camii'nde de teravih namazı kılınabilecek. Ayasofya Camii, 88 yılın ardından ilk kez teravih namazı için kapılarını açacak.
Türkiye'deki camiler, 1 Nisan'da teravih namazları için kapılarını aralayacak. Cuma, cumartesi ve pazar günleri ise Ayasofya'nın da dahil olduğu bazı camilerde teravih namazı enderun usulüyle kılınacak.
RAMAZAN BOYUNCA VAAZ VERİLECEK
Ramazan ayı kapsamında camide düzenlenecek etkinliklerin yanında müftülüklerce vaazlar da verilecek.
Cuma günleri sabah ezanından önce temcid, diğer günlerde ise sala okunacak
AŞR-I ŞERİF OKUNACAK
Ramazan'da sabah namazından önce imam hatip Bünyamin Topçuoğlu ve müezzin Şükrü Asıleren, cuma namazından önce ve öğle namazından sonra imam hatip Ferruh Muştuer ve müezzin İbrahim Çoban mukabele; ikindi namazından sonra ise caminin müezzinlerinden Rıdvan Akbaş ve Mehmet Hadi Duran aşrı şerif okuyacak.
93 CAMİDE HATİMLE TERAVİH NAMAZI, 209 CAMİDE İTİKAF
İstanbul'da Ramazan boyunca 158 cami 7/24 ibadete açık bırakılacak. Ramazan teması seçilen "Ramazan ve Doğruluk" üzerine bir dizi program düzenlenecek.
Şehirdeki 21 ilçenin 291 camisinde Sakal-ı Şerif ziyaret edilebilecek, 93 camide hatimle teravih namazı kılınacak.
Kent genelindeki 63 camide tefsirli mukabele programı uygulanacak. Cüz okunduktan sonra özet tefsiri yapılacak.
2 YIL ARADAN SONRA İTİKAFA GİRİLEBİLECEK
Salgın döneminde izin verilmeyen itikaf ibadeti, bu ramazan İstanbul'da 209 camide yapılabilecek. İtikaf süresince kişiler koronavirüs tedbirleri kapsamında temizlik ve cami adabıyla ilgili gerekli hassasiyetlere dikkat etmeleri konusunda bilgilendirilecek ve bir camide 5 kişiye kadar itikafa girilmesine müsaade edilecek.
Ramazan etkinliklerinin düzenleneceği camileri internet sitesinde paylaşan İstanbul Müftülüğü, böylece her camide farklı bir ramazan idraki ve algısının oluşmasını amaçlıyor.
OSMANLI GELENEĞİ 34 CAMİDE UYGULANACAK
Osmanlı döneminde uygulanan ezan, kamet, Kur'an-ı Kerim, ilahiler, kasideler ve duaların okunduğu ramazan ayının kadim saray geleneği "enderun usulü teravih", Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nin yanı sıra 34 camide uygulanacak.
Buna göre; Bağcılar'da Çiftlik Demircan Camisi'nde, Bahçelievler'de Yenibosna Merkez Camisi'nde, Beylikdüzü'nde Fatih Sultan Mehmet Camisi, Hz. Ebubekir Camisi, Mevlana Camisi ve Gürpınar Merkez Camisi'nde, Eyüpsultan'da Eyüp Sultan Camisi'nde, Fatih'te Fatih Camisi ile Sultan Ahmet Camisi'nde, Kartal'da Erenler Camisi'nde, Küçükçekmece'de Yavuz Selim Camisi ve Mehmet Akif Camisi'nde, Maltepe'de Çınar Camisi'nde, Sancaktepe'de Ebubekir Sıddık Camisi, Fatma Fitnat Hanım Camisi ve Hacı Hakkı Çolak Camisi'nde, Sarıyer'de Hamid-i Evvel Camisi'nde, Şişli'de Mecidiyeköy Merkez Camisi, Şişli Camisi, Çiftecevizler Camisi, Muradiye Camisi, Filiz Camisi ve Teşvikiye Camisi'nde, Üsküdar'da Kirazlıtepe Büyük Cami, Kuba Camisi, Hacı Nuri Topbaş Camisi, Yavuz Selim Camisi, Güzeltepe Birlik Camisi, Valide-i Atik Camisi, İmam-ı Azam Camisi ve Valide-i Cedid Camisi'nde, Zeytinburnu'nda ise Seyitnizam Camisi, Ulu Cami ve Tepebağ Dutluk Camisi'nde ramazanın belirli günlerinde enderun usulü teravih namazı eda edilecek.
"ENDERUN TERAVİH NEDİR VE NASIL KILINIR"
1831 yılının ramazan ayında, musikişinas padişahlardan Sultan 2. Mahmud'un da bulunduğu, müezzinliğini Türk musikisinin dahi ismi Hamamizade İsmail Dede Efendi'nin yaptığı, saray baş imamı Zeynel Abidin Efendi'nin kıldırdığı teravih, enderun usulünün ilk örneğiydi.
Enderun usulü teravihin özelliği, namazın her 4 rekatının, Türk musikisinin farklı makamlarında kılınması ve bu makamlardaki ilahilerle de süslenmesi.
İmamın takip edeceği makamlardan her 4 rekatta bir ramazanın ruhuna uygun, namazın huşu ve coşkusunu artırmak için dinlenme anlamına gelen tervihalarda ise eğitimli ve güzel sesli müezzinler topluluğunca ilahilerin okunması adetine "Cumhur Müezzinliği" ismi veriliyor. Saray dışında en çok Eyüpsultan Camisi'nde kılınıyor olması sebebiyle de bestekarların "Eyyübi" lakabını taşıdığı belirtiliyor.
Osmanlı'nın köklü geleneklerinden enderun teravihte, öncelikle müezzinin getirdiği kamet ile yatsı namazının "hicaz" veya "uşşak" makamında kılınacağı belirleniyor. Namaz kılınırken baş müezzinin makamlar arasındaki geçişi salavat çekerek yaptığı enderun teravihte, imam baş müezzinin makamından 4 rekat kıldırıyor, yine aynı makamdan ilahi okunuyor. Tekrar baş müezzin diğer makamdan salavat getirerek, imamın o makamdan namazı kıldırmasını sağlıyor.
Makamları klasik Türk musikisinin en önemli ismi olan Itri'ye dayanan enderun usulü teravihte en çok "hicaz", "segah", "isfahan", "uşşak" ve "acemaşiran" makamları kullanılırken, vitir namazı "segah" makamında kılınıyor.
