Ticaret bakanlığı influencerlara yönelik bir kılavuz yayınladı. Kılavuz,“Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamaları" ele alıyor. Söz konusu kılavuzun 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanılarak hazırlandığını belirtelim.
Reklam Kurulu'nun 04.05.2021 tarihli ve 309 sayılı toplantısında 2021/2 numaralı ilke kararı olarak kabul edilen kılavuz; ticari reklam ve haksız ticari uygulamalarda atılması gereken adımları ortaya koyuyor. Canlı yayın, video paylaşım, görsel içerikler, hikayeler ve podcastlerde ücretli iş birliklerinin nasıl belirtileceği de kapsamlı olarak işleniyor.
Hazırlanan belgede Influencerlar için "etkileyici" tanımı kullanılılıyor. Belgeye göre; sosyal medya etkileyicisi, sosyal medya hesabı üzerinden kendisine veya reklam verene ait bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi olarak tanımlanıyor.
Fenomenler deneyimlemediği ürünleri, deneyimlemiş gibi anlatamayacak
Kılavuzda belirtilen maddelere göre; artık sosyal medya fenomenleri; deneyimlemedikleri ürünleri hedef kitlelerine "deneyimlemiş gibi" öneremeyecek.
*Henüz deneyiminin bulunmadığı bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.
Eğer ürün marka tarafından kendilerine hediye edilmişse; etkileyiciler; bu ürünü "satın almış gibi" davranamayacak. Aynı şekilde markadan ticari fayda sağladığı sürece; takipçilere karşı kendisini yalnızca bir "tüketiciymiş gibi" gösteremeyecek.
* Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.
*Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.
Sağlık ürünlerine yönlendirme yapılamayacak
Yeni kılavuza göre; bir mal veya hizmet ile ilgili sağlık beyanında bulunmak yasaklanırken, verilere dayanmayan bilimsel araştırma ya da test sonuçlarıyla ilgili iddalarda bulunulamayacak. Ayrıca doktorlar, sağlık kuruluşları ve eczneler tarafından sunulan ürün veya hizmetlerin tanıtımı yapılamayacak.
Bu tanıma baktığımızda; güzellik ve zindelik çerçevesinde sunulan pek çok vitamin, krem veya destekleyici sağlık ürününün artık tanıtılamayacağını düşünebiliriz.
*İlgili mevzuatına aykırı olacak şekilde bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunamaz.
*Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.
*Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
Efekt ve filtreler belirtilmek durumunda
Etkileyiciler; ürün tanıtımında filtre kullandığı takdirde; bunu belirtmek durumunda. Bununla birlikte sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturmak da yasaklandı.
*Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir.
*Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.
Ücretli iş birlikleri nasıl duyurulacak?
Yazının başında da bahsettiğimiz gibi, Canlı yayın, video paylaşım, görsel içerikler, hikayeler ve podcastlerde ücretli iş birliklerinin nasıl duyurulacağı kapsamlı olarak belirtiliyor.
Canlı yayınların yanı sıra YouTube ve Instagram TV'de yapılan reklamlar nasıl olmalı?
Canlı yayınların yanı sıra YouTube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecralarında yapılan reklamlarda tüketicilerin "daha fazla oku" ekranına tıklamasına gerek kalmadan iş birliği yapıldığı görülmeli. İş birliği yazılı ve sözlü olarak kullanıcılara aktarılmalı:
*MADDE 7 – (1) YouTube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecralarında yapılan reklamlar ile canlı yayın niteliğinde olan paylaşımlarda, video içinde sürekli olarak veya videonun başlığında ya da açıklama kısmında veya ilgili reklamın geçeceği bölümün başında tüketicileri “daha fazla oku” gibi bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan yazılı ve sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilir:
*“Bu video reklamlarını içermektedir.”
*“Bu video, ile ücretli işbirliğini içermektedir.”
*“’in destekleri ile.”
*“Bu ürünleri hediye olarak aldım.”
*“Ürünleri bana gönderdiği için teşekkürler.”
Instagram, Facebook, Twitter mecralarında yapılan reklamlar nasıl olmalı?
Tıpkı video içeriklerde olduğu gibi mesaj ve fotoğraf formatındaki içerik türlerinde de ücretli iş birliği açıkça belirtilmek durumunda:
*MADDE 8 – (1) Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında paylaşılan fotoğrafın ve/veya mesajın içinde ya da altında veya açıklamalarında reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biriyle birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilir:
- #Reklam
- #Reklam/Tanıtım
- #Sponsor
- #İşbirliği
- #Ortaklık
- “@ ile işbirliği”
- “@ tarafından sağlandı.”
- “@ tarafından hediye olarak alındı.”
Podcast mecrasında yapılan reklamlar nasıl olmalı?
Podcast yayıncıları, yazılı ve sözlü olarak bölümün başında, ortasında ve sonunda iş birliğinden bahsetmeli:
*MADDE 9 – (1) Podcast aracılığıyla yapılan reklamlarda yayının başında, ortasında ve sonunda, yazılı ve sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilir:
*“Bu podcast, hakkında reklam içerir.”
*“Bu podcast, ile ücretli bir işbirliğinden oluşmaktadır.”
*“’in destekleri ile.”
*“Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) hediye olarak aldım.”
Hikayeler formatında yapılan reklamlar nasıl olmalı?
Geçici bir içerik formatı olan Hikayeler de bu süreçten muaf değil:
MADDE 10 – (1) Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği reklamlarda, paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilir:
*#Reklam
*#Reklam/Tanıtım
*#Sponsor
*#İşbirliği
*#Ortaklık
*“@ ile işbirliği”
*“@ tarafından sağlandı.”
*“@ tarafından hediye olarak alındı.”
İş birliği duyurusunda reklam verenin sorumluluğu nedir?
Reklam verenlerin sosyal medya etkileyicilerini bilgilendirmek ve 6502 sayılı Kanun, Yönetmelik ve bu Kılavuz dâhil olmak üzere ilgili kanun ve yönetmeliklere uymasını istemek ile yükümlü. Kılavuzda; reklam verenin, sosyal medya etkileyicilerinin kendi sorumluluğu olduğu gerekçesine dayanarak,söz konusu yükümlülüklerden kaçınamayacağı da belirtiliyor.
Güncelleme Tarihi: 07 Mayıs 2021, 12:30
