Kaygı, bir tehlikenin ya da bir sorunun bilinçli veya bilinçsiz beklentisine karşılık gelen genellikle olumsuz olarak hissedilen bir duygudur. Kaygılanmak, tüm bireylerde bulunan normal bir durumdur, ancak farklı durumlarda aşırı ve patolojik bir hal alabilir.

Aşırı olduğu durumlarda kaygı bozuklukları, yani anksiyete bozuklukları ortaya çıkar. Anksiyete bozukluklarında problemler ortaya çıkmadan veya hatta kişi tam olarak neyden korktuğunu belirlemeden önce, rahatsızlık veya korku duygusu tarafından istila edilir.

Anksiyete çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilir; yaygın anksiyete bozukluğu, fobiler, panik atak bozuklukları veya obsesif kompulsif bozukluklar. 

ANKSİYETE TÜRLERİ

Anksiyete yaygın, kalıcı, mantıksız olabilir ve çoğu günlük yaşam durumunu olumsuz yönde etkileyebilir. Buna yaygın anksiyete bozukluğu denir. Bu kontrol edilemeyen kaygı günlük yaşamı yaşanmaz hale getirir ve herhangi bir şeyden zevk almayı engeller.

Anksiyete, varlığı yoğun olumsuz durumlara neden olacak bir veya daha fazla çok özel duruma da odaklanabilir. Bunlar fobik bozukluklardır. Fobi, etkilenen kişiyi faaliyetlerini kısıtlamaya zorladığında şiddetli hale gelir.

Bazen anksiyete çok kısa bir sürede, sadece birkaç dakika içinde yoğun bir şekilde ortaya çıkar. Uyarı işaretleri olmadan şiddetli bir şekilde ortaya çıkar ve akut kalp, akciğer veya nörolojik hastalık krizine benzeyen belirtilere neden olur. Bunlar panik atak veya anksiyete atakları olarak da adlandırılan panik bozukluklarıdır.

Anksiyete türleri genellikle benzer belirtilerle ortaya çıkarlar. Endişe, korku, sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik ve dikkat dağınıklığı gibi psikolojik belirtilere bazen fiziksel belirtiler de eşlik eder. Kalp çarpıntısı, kas gerginliği, boğulma hissi, terleme, sıcak veya soğuk basması ve boğazda yumru hissi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu fiziksel belirtiler her zaman çok açık bir şekilde kaygı uyandırmaz ve hastalar başka bir hastalığı olduğundan korkar.

Bazı durumlarda anksiyete bu tür belirtilere neden olmaz, ancak durumun geçici olarak rahatlatılmasına yönelik tekrarlayan bir davranışın uygulanmasına yol açar. Bunlar obsesif kompulsif bozukluklardır (OKB). Kabul edilen davranış, giderek daha sık tekrarlanır hale gelir ve kaygısını gizlilik ve utanç içinde yaşayan hastanın sosyal ve mesleki yaşamına müdahale eder.

ENDİŞELİ KİŞİLİK: AVANTAJ MI YOKSA DEZAVANTAJ MI?

Bazen kaygı, artık yalnızca günlük zorluklara verilen bir tepki değil, bir kişilik özelliği, bir varoluş biçimi haline gelir. Kişi, bilinçli ya da bilinçsiz olarak her zaman en kötüsünü öngören, endişeli bir dünya görüşüne sahiptir.

Bu nedenle endişeli kişilikler sürekli bir beklenti içindedir: Bu insanlar her zaman en kötünün olası veya en azından makul olduğunu düşünme eğilimindedir ve daha sonra düşündükleri zorluklardan kaçınmak için kendilerini maksimum önlemle çevrelerler. En küçük günlük olay böylece karmaşık bir mesele haline gelebilir.

Günlük yaşamın önemli veya önemsiz tüm sorunları büyütülebilir ve endişeli kişiyi daha da endişelendirebilir. Bu günlük olaylar arasında tatil zamanı, ulaşımdaki gecikmeler, gelecek veya sağlıkla ilgili endişeler gibi kontrol edilemeyen veya öngörülemeyen tüm olaylar ve hatta çocuğunun okulda kötü bir not alması gibi daha zararsız olaylar yer alır.

Endişeli olmak çoğu zaman vücut üzerinde olumsuz durumlara neden olur. Anksiyete, yaşam kalitesini düşüren kalıcı gerginliğe neden olur. Ancak, endişeli olmak sadece dezavantajlara sahip değildir. Yanlış gidebilecek her şeye karşı aşırı uyanıklık ve alınan önlemlerin fazlalığı sayesinde, endişeli konu belirli alanlarda daha verimli olabilir. Örneğin, her zaman iyi şeyler yapmakla ve sorunları öngörmekle ilgilenen endişeli bir çalışan daha başarılı işlere imza atabilir.

Ancak endişeli insanlar, bu sürekli çabaların bedelini çoğu zaman yaşam kalitelerinin düşmesine neden olan kalıcı bir gerilimle pahalıya öderler. Bu, özellikle kaygının patolojik hale geldiği durumlarda geçerlidir.

ANKSİYETENİN 10 FİZİKSEL BELİRTİSİ

Anksiyete, psikolojik olduğu kadar fiziksel sorunları da beraberinde getirir. İşte anksiyetenin en yaygın 10 fiziksel belirtisi.

Kalp Hızının Artması

Genellikle anksiyete durumunda kalp çarpıntısı veya taşikardi görülür. Bunun nedeni, kalp atış hızını artıran maddeler salgılayan adrenal bezlerdir. Gerçek veya hayali bir potansiyel tehlike karşısında tüm vücut teyakkuz haline geçer.

Nefes Alma Zorluğu

Panik atak ve anksiyete ataklarında boğulma ve solunum tıkanıklığı hissine kadar varan bir baskı hissi sıklıkla görülür. Göğüs ağrıları genellikle bununla ilişkilidir, bu da anksiyeteyi besler çünkü bu ağrılar kalp krizini anımsatabilir.

Titreme

Önemli bir endişe durumunda titremeler, kas seğirmeleri ve hatta kontrolsüz spazmlar ortaya çıkabilir. Bunlar hızlı nefes alıp vermenin (hiperventilasyon) sonucudur. Hiperventilasyon, kan pH'ında bir değişiklik ve baş dönmesi, çarpıntı ve titreme gibi belirtilerle birlikte kandaki özellikle oksijen seviyesinde artış ve karbondioksitte bir düşüş ile gazların oranlarında bir değişiklik meydana getirir.

Karıncalanma

Ellerde ve ayaklarda karıncalanma, yoğun stres dönemlerinde yaygındır. Ekstremite seviyesinde kanda karbondioksit birikmesinden kaynaklanırlar. Potansiyel tehlikeye tepki olarak fiziksel bir durumdur. Bu karıncalanma ve uyuşukluk hissinin kaybolduğunu görmek için eklemleri hareket ettirmek gerekir.

Kaşıntı

Psikolojik durumlar vücudun çeşitli yerlerinde kaşıntıya neden olabilir. Önlenemez bir kaşıma dürtüsü, anksiyete ataklarında ortaya çıkabilir. Egzama bu nedenle sıklıkla kronik veya akut stresle bağlantılıdır.

Kulak Çınlaması

Kulaklarda çınlama veya uğultu (tinnitus), duyu hücreleri tarafından üretilen ve olmadığında işitsel korteks tarafından gürültü olarak analiz edilen paraziter mesajlardır. Stres gibi çeşitli faktörler sinir sisteminin dengesizliğine neden olarak bu tür durumlara yol açabilir. Bu, bazı insanların özellikle endişeli veya yorgun olduklarında sadece ara sıra kulak çınlamalarından rahatsız olmalarının nedenidir.

Sindirim Problemleri

Bağırsak ikinci beyn olarak bilinir. Bu nedenle stresliyken sindirim sorunları oldukça yaygın olarak görülür. Karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal veya tersine kabızlık anksiyete bozukluklarında ortaya çıkabilir.

Soluk Cilt

Anksiyetenin etkisiyle kan, savunma veya kaçma durumunda ihtiyaç duydukları tüm enerjiyi sağlamak için kaslara yönlendirilir. Ancak soluk cildin aksine, artan vücut ısısı nedeniyle kızarıklık da görülebilir.

Terleme ve Sıcak Basmaları

Anksiyete dönemlerinde vücut, kaçmaya veya savaşmaya hazırlanmak için ısınır. Bu ısınmanın bir sonucu olarak, soğuk terleme olarak da adlandırılan önemli bir terleme meydana gelir. Vücut ısısını düşürmeyi ve yeniden dengelemeyi amaçlarlar.

Yoğun Korku

Psikolojik düzeyde yoğun korku ve sıkıntının eşlik ettiği bir kafa karışıklığı hissi yaşamak mümkündür. Anksiyete yaşayan kişi öleceğine, delirme sürecinde olduğuna, hastalandığında veya çıldırdığına inanır.